- કોરોનાની કોઈ પણ દવા અત્યારે માનવ પર થતું પરીક્ષણ જ છે:-
ઓક્ટોમ્બરના અંતમાં યુ.એસ. ફૂડ એન્ડ ડ્રગ એડમિનિસ્ટ્રેશન (એફડીએ) એ નોવેલ કોરોના વાયરસ (કોવીડ-19) ના દર્દીઓની સારવાર માટે એન્ટિવાયરલ દવાઓમાં રેમડેસિવીરને સત્તાવાર રીતે મંજૂરી આપી હતી. જે તેને COVID-19 ની સારવાર માટે એફડીએ દ્વારાં મંજૂરી મેળવનારી પ્રથમ દવા છે. ગંભીર રીતે બીમાર COVID-19 દર્દીઓની સારવાર તરીકે આ દવા છેલ્લા સમયથી હેડલાઇન્સમાં છે.
મે મહિનામાં એફડીએ એપ્રિલના અંતમાં પ્રકાશિત થયેલા નોંધપાત્ર અભ્યાસના પ્રારંભિક પરિણામોના જવાબમાં રેમડેસિવીર માટે કટોકટી ઉપયોગની અધિકૃતતાનું માળખું બહાર પાડ્યું હતું. અભ્યાસ દર્શાવે છે કે ગંભીર COVID-19 ના દર્દીઓને હોસ્પિટલમાં દાખલ દર્દીઓ, જેમણે પ્લેસબોને બદલે રેમડેસિવીર મેળવ્યું હતું, તેઓ 31 ટકા વધુ ઝડપથી પુન:પ્રાપ્તિ થયા, તેઓને 15 દિવસની જગ્યાએ લગભગ 11 દિવસ પછી હોસ્પિટલથી સ્વસ્થ રૂપે રજા આપી દેવાઈ.
અત્યાર સુધી કોઈ પણ બીમારીની સારવાર માટે રેમડેસિવીરને ક્યારેય એફડીએ દ્વારાં મંજૂરી મળી ન હતી, તેથી એફડીએને તપાસની (ક્લિનિકલ ટ્રાયલ) સેટિંગની બહાર ડોકટરોને દવાઓની સક્સેસ આપવા માટે કટોકટીના ઉપયોગની મંજૂરી આપવી પડી હતી. મે થી શરૂ થતાં ડોકટરો ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સમાં ભાગ લેતા દર્દીઓ માટે તેના વપરાશને મર્યાદિત કરવાને બદલે ગંભીર કોવિડ -19 માં હોસ્પિટલમાં દાખલ થયેલા દર્દીઓને રેમડેસિવીર આપવા સક્ષમ હતા.
હોસ્પિટલમાં દાખલ COVID-19 દર્દીઓએ રાષ્ટ્રવ્યાપી રેમડેસિવીર પ્રાપ્ત કરવાનું શરૂ કર્યા પછી એફડીએએ ડ્રગની અસરકારકતા વિશે નવા ડેટાનું મૂલ્યાંકન કર્યું. ઑગસ્ટમાં એફડીએએ તેના કટોકટીના વપરાશના અધિકૃતતાને વિસ્તૃત કરી હળવા અને મધ્યમ રોગવાળા લોકો સહિત કોવિડ -19 સાથેના તમામ હોસ્પિટલમાં દાખલ દર્દીઓને દવા પ્રાપ્ત કરવાની મંજૂરી આપી અને ઓક્ટોમ્બરમાં એફડીએએ કટોકટી ઉપયોગની ઑથોરાઇઝેશન દવાથી રેમડેસિવીરની સ્થિતિને એફડીએ માન્ય દવામાં બદલી.
તાજેતરની એફડીએ મંજૂરી અને કટોકટી વપરાશની મંજૂરી પહેલાં રેમડેસિવીરને તપાસની દવા માનવામાં આવી હતી. તેનો ઉપયોગ કોઈ પણ સ્થિતિની સારવાર માટે ક્યારેય કરવામાં આવતો ન હતો, પરંતુ તે ઘણા રોગોની સંભવિત સારવાર તરીકે અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. એટલે કે તે માત્ર એક વિષય હતો.
મૂળરૂપે તે હિપેટાઇટિસની સંભવિત સારવાર તરીકે બનાવવામાં આવી હતી. 2014માં ઇબોલા વાયરસની સંભવિત સારવાર તરીકે તેનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારથી અન્ય કોરોનાવાયરસ સામે તેની અસરકારકતાનો અભ્યાસ વાયરસનાં ઉદ્ભવ તરીકે થયો. સંશોધનકારોએ ગંભીર તીવ્ર શ્વાસોચ્છવાસ સિન્ડ્રોમ (એસએઆરએસ) અને મધ્ય પૂર્વ શ્વસન સિન્ડ્રોમ (એમઇઆરએસ) સામે અસરકારક હોવાનું રેમડેસિવીરને માનવામાં આવ્યું, જોકે સંશોધન ફક્ત ટેસ્ટ ટ્યુબમાં અને પ્રાણીઓ પર કરવામાં આવ્યું હતું, મનુષ્યમાં નહીં.
સંશોધન બતાવે છે કે જ્યારે મધ્યમ COVID-19 ના દર્દીઓ રેમડેસિવીર મેળવે છે, ત્યારે તેમના લક્ષણો વધુ ઝડપથી સુધરે છે. દર્દીની હોસ્પિટલના રોકાણોની અવધિ ટૂંકી બતાવવા માટે પણ આ દવા બતાવવામાં આવી છે. ગંભીર રીતે બીમાર COVID-19 દર્દીઓમાં, રેમડેસિવીર ઓછા મૃત્યુ સાથે સંકળાયેલું છે.
રેમડેસિવીર વાયરસનાં ઉત્પાદનમાં વિક્ષેપ તરીકે કામ કરે છે. કોરોના વાઈરસમાં જીનોમ હોય છે જે રિબોન્યુક્લેઇક એસિડ (આરએનએ) હોય છે. રેમડેસિવીર વાયરસને આર.એન.એ.ની નકલ કરવાની જરૂરિયાતવાળા કીમાંના એકમાં દખલ કરે છે. આ વાયરસને ગુણાકાર એટલે કે વધારો કરતા અટકાવે છે.
 |
| Remedivil structure |
રેમડેસિવીરના સ્ટ્રક્ચરને જોઈએ તો સમજાય કે તે એક ન્યુક્લિઓટાઈડ એનેલોગ છે. હવે જે સાયન્સનાં વિધ્યાર્થી નથી તેને આના વિષે બિલકુલ ખ્યાલ નહીં હોય એટલે સીધી ભાષામાં સમજીએ તો માનવ ડી.એન.એ માં ત્રણ પ્રકારની વસ્તુઓ હોય છે. નાઇટ્રોજનિસ બેસિસ, સુગર અને ફોસફેટ ગ્રૂપ. આ ત્રણેય ભેગા મળીને બને તેને ન્યુક્લિઓટાઈડ કહે છે. આવા કેટલાએ ન્યુક્લિઓટાઈડ ભેગા મળીને ડી.એન.એ બનતો હોય છે. એટલે આ એક પ્રકારનાં ન્યુક્લિઓટાઈડ એનાલોગ છે. તે એક પ્રો દ્રૂગ છે. પ્રો દ્રૂગ એટલે માનવ દેહની બહાર તે નિષ્ક્રિય હોય છે અને અંદર તે સક્રિય બની જતાં હોય છે. કોરોના વાઇરસ જ્યારે માનવ કોષમાં પ્રવેશ કરે છે ત્યારે તે સક્રિય બની તેની સંખ્યામાં વધારો કરતાં હોય છે. જેની સાઈકલને તોડવાનું અને રોકવાનું કામ રેમડેસિવીર કરતું હોય છે. આ આખી પદ્ધતિમાં આર.એન.એ મૂળ છે કેમ કે આખી પ્રક્રિયા તેનાં આસપાસની જ હોય છે. જે જટિલ છે.
આમ જોવા જઈએ તો અત્યારની પરિસ્થિતી પ્રમાણે કોરોનાની વેક્સિન હોય, રેમડેસિવીર, કે અન્ય કોઈ મેડિસિન. અત્યારે જે આપણાં પર થાય છે તે માત્ર માનવ પરીક્ષણ જ કહેવાય. કોઈ પણ દવાને કોરોના નાશક ગણી શકાય નહીં.
જૈમીન જોષી.
